Labtesten

Bij KWR in Nieuwegein hebben laboratoriumtesten plaatsgevonden, allereerst om er achter te komen of het mogelijk is om in een compact steenwol filter afstromend hemelwater te zuiveren zonder grote weerstand in het filtermateriaal tegen te komen, bij filtratiesnelheden die representatief zijn voor de DWSI putten in Apeldoorn. Dat is gelukt. Vervolgens is de vraag hoeveel verwijdering van een tweetal metalen, fosfaat en organische microverontreinigingen (omv’s) haalbaar is door toevoeging van ijzerhydroxide (FeOOH) en actief kool aan de steenwol. En wat doet strooizout met aan het filtermateriaal gesorbeerde verontreinigingen? 

Resultaten

Uit de kolomproeven blijkt dat het verwijderingsrendement van zware metalen door steenwol met ijzerhydroxide en ook door steenwol met ijzerhydroxide en actief kool mengsel goed wordt verwijderd. Steenwol naturel en steenwol met 30% actief kool presteren beiden onvoldoende (<80% Cu; <70%Zn). Met strooizout blijven de zware metalen goed gebonden aan de ijzerhydroxide.

Voor sorptie van fosfaat is de pH niet optimaal, want die ligt tussen de 4-6 om positief geladen te zijn, waarbij het voedingswater (pH7) hogere negatieve lading van ijzerhydroxide geeft. Ondanks dat, is de ijzerhydroxide wel in staat om een deel van de fosfaat te verwijderen.

Voor de polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) fluorantheen en fenantreen presteert actief kool juist weer heel goed, ook bij een zoutpuls. IJzerhydroxide verwijdert wel wat, maar niet lang en laat bij een zoutpuls de PAKs ook weer deels los. Van 1,2,3-benzotriazool is bekend dat het minder goed te verwijderen is, maar actief kool doet het nog best goed (ca. 80% verwijderingsrendement) en laat het minste verontreiniging weer los bij een zoutpuls. Bestrijdingsmiddel diuron is verboden in de landbouw, maar zit o.a. nog in coatings van verf, dus komt nog steeds in afstromend hemelwater terecht in het stedelijk gebied. Ook deze stof is moeilijk te verwijderen. Actief kool doet het weer goed. IJzerhydroxide werkt nauwelijks. Actief kool is dus effectief voor het verwijderen van de geteste organische microverontreinigingen. Ijzerhydroxide is goed in het verwijderen van zware metalen. 

Voorbereiding kolomproef wadibodem+

Voordat we het veld in gaan, willen we nog een labproef doen. Want met een relatief korte contacttijd en beperkte concentraties zijn goede resultaten behaald in de kolomproeven, maar in een technische oplossing als deze mis je het effect van een passage door een levende bodem. Daarom willen we ook kolomproeven uitvoeren met wadibodems. Er zullen weer vier kolommen worden opgesteld met een basis wadibodem, een wadi mengsel met actief kool, een wadi mengsel met ijzerhydroxide en een wadi mengsel met schimeldominante houtgebaseerde humuscompost. Met actief kool willen we vooral de hypothese testen dat het niets uithaalt in bodems, omdat daar al voldoende organisch materiaal in zit. 

Voorbereiding veldwerk

Torben Tijms, adviseur klimaatadaptatie bij Waternet, presenteerde een mogelijke locatie voor SFVI veldwerk in Amsterdam die op woensdag 1 oktober zou worden bezocht. Sidney Jon Stax, adviseur stedelijk water, milieu, techniek en klimaat bij Gemeente Nijmegen, presenteerde de Kanunnikenbuurt als een mogelijke locatie voor SFVI veldwerk in Nijmegen en Wilrik Kok en Joshua Gallegos van FieldFactors presenteerde waar zij zoal mee bezig zijn en tegenaan lopen in de praktijk en boden ook hun plekje in The Green Village als veldlocatie voor SFVI aan. 

SFVI films

Er komen twee films van 3-5 minuten over het SFVI project, geproduceerd door FocusOn. Film 1 introduceert de uitdaging, het doel, de innovatie in materialen en ontwerpen, de laboratoriumtesten, en de opname van de labresultaten in de nieuwe ontwerpen/producten. Film 2 gaat in op de testlocaties voor veldwerk, geeft uitleg over hoe het watersysteem werkt, laat monstername zien met toelichting door experts, toont resultaten, bruikbaarheid van de resultaten en de geleerde lessen in het project.

Om de storylines van de films verder uit te werken, is een subgroep uit het consortium ontstaan die zich daar mee bezig gaat houden. Inschatting is dat we eind 2026 de filmproductie afronden.